ಅರೆಗಾಲ ಇನ್ನಿನವು ಒಂಜಿ ಸಮಾಸಪದ ತುಳುಟ್.
ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಮಾಸಲು
13.20 ಈ ಪ್ರಕರಣೋಡ್ ಸಂಸ್ಕೃತದ ಸಮಾಸನ ವಿಚಾರ ಏನೊಂದು,
ವಿಶಿಷ್ಟವಾದಿತ್ತಿನ ಕನ್ನಡದ ಒಲವಿನ ಸಮಾಸನ ಪ್ರಕಾರ ತುಳುವೊಡು
ಸಮಾಸ ಪ್ರಯೊಗೊನು ತೆಲಿಯೊಂಜನ ಅಗತ್ಯ. ದಾಯೆನಿನ್ನಗ, ನಮ
ಸುತ್ತಮುತ್ತ ಕನ್ನಡ,ಮರಾಠಿ, ಮಲಯಾಳಂ ಸಂಸ್ಕೃತದ ವಿಪುಲ ಶಬ್ದ
ಭಂಡಾರೊಸ್ಟ್ ಶಬ್ಧನಾಣ್ಯಲೆನ್ ಪಡೆತ್ತೊಂದುಳ್ಳ ಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರ- ವ್ಯಾಕರಣ
ರಸ್ತೆತ ದೃಷ್ಟಿಡ್ ತುಳುವೊಗು ಸಂಸ್ಕೃತದ ಉಪಯೋಗವಿಪ್ಪುನವು
ಸಾಧು. ಕೆಲವು ಮಹಾಪ್ರಾಣ ಉಚ್ಚಾರದವೆನ್ ಬುಡುಂಡ, ಸಂಸ್ಕೃತ ಭಾಷೆ
ಅಥವಾ ಹಿಂಬದಂಚಿನ ಸಂಸ್ಕೃತಜನ್ಯ ಭಾಷೆಲೆಡ್ ಟಂಕಾರ,ಡಂಕಾರ
ಶಬ್ದಲು ಕಮ್ಮಿ ತಮಿಳು-ಕನ್ನಡದಾತ್ ಟಂಕಾರವಿಡಲಾ, ಟಕಾರ
ಡಕಾರವಾತಿನ ಶಬ್ಧಲು ತುಳುಟು ಒಲದುಳ್ಳ. ಇತ್ತೆ ಇತ್ತೆ, ಕನ್ನಡದ ಮೃದುತ್ವ
ಎಚ್ಚಾವೊಂದು ಉಂಡು. ಅಂಚನೇ, ತುಳುಭಾಷೆ ಸ್ವರಲಾಅತ್ಯ ಎಚ್ಚಿಸಾದ್,
ಶ್ರಾವ್ಯ-ಸಂಗೀತರೂಪದ ಭಾಷೆ ಆವೊಡು. ಆ ನಿಮಿತ್ತ, ಸಂಸ್ಕೃತದ
ಅಗತ್ಯವಿತ್ತಿನ ಕೆಲವು ಮೃದುದಾಟಿದ ಪದಲು ನಂಕ್ ತೀರಾ ಅಗತ್ಯ
ಸಂಸ್ಕೃತದ ಪದಲು ಸಮಾಸರೂಪೊಡು ಇಪ್ಪುನದಾವರೆ, ಅರ್ಥವತ್ತಾದ್,
ಅರ್ಥವಿಸ್ತರಣೆದ ದೃಷ್ಟಿಡ್ ಈ ಸಮಾರರಚನೆದ ಸೂತ್ರಲೆನ್, ತೆಲಿಪಿನವು
ಆತೇ ಅಗತ್ಯ.
13.21 ಸಂಸ್ಕೃತೊಡು ಸಮಾಸಲು ಐನ್:-
(೧) ಕರ್ಮಧಾರಯ:- "ಪೂರ್ವಪದಾರ್ಥ ಪ್ರಧಾನೋ ಅವ್ಯಯಾಂಚ ಇನ್ನಿ
ಸೂತ್ರದ ರೀತಿಡ್ ಪೂರ್ವಪದ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ್,ಅವ್ಯಯ ತೆರಿಯಂದಿನ ಲೆಕ್ಕೊ
ಲೋಪವಾವಂದೆ ಇತ್ತಿನವು. ಉದಾ: ಶ್ವೇತ+ಛತ್ರ ಶ್ವೇತವಾದಿಪ್ಪುನ ಛತ್ರ
ಬೃಹತ್+ವೃಕ್ಷ= ಬೃಹದ್ವಕ್ಷ ನೀಲಶರಧಿ=ನೀಲವಾದಿಪ್ಪುನ ಸಮುದ್ರ
ಶ್ವೇತ+ವರ್ಣ= ಶ್ವೇತವರ್ಣ ಇತ್ಯಾದಿಲೆಡ್, ಲೋಪವಾತಿನ ಅವ್ಯಯಲು
ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ್ ತೆಲಿಯರೆಸಾಧ್ಯ. ತುಳುಟು-ಬೊಳು+ಕೊಡೆ=ಬೊಳ್ಕೊಡೆ
(ಬೊಕುಡೆ), ಪೆರ+ಮಲಿ=ಪೆರತ್ತಾದಿಪ್ಪುನ (=ಮಲ್ಲ)ಮಲಿ >ಪೆರ್ಮಲಿ,
ಪರತ್+ಅಂಬಿ=ಪರಅಂಗಿ ಇತ್ಯಾದಿಲೆಡ್ ಲೋಪವಾದಿಪ್ಪುನ ಅವ್ಯಯಲು
ತೆಲಿದ್ ಬರ್ಪ.
(೨) ತತ್ಪುರುಷ:-"ಉತ್ತರ ಪದಾರ್ಥ ಪ್ರಧಾನಃ ಉತ್ತರ ಪದ ಅಂಗಶ್ಚ
ತತ್ಪುರುಷಃ ಇಲ್ಲಿ ಸೂತ್ರದ ರೀತಿಡ್ ಇಂದೆಟ್ ಉತ್ತರ ಪದತ ಅರ್ಥ
ಪ್ರಾಮುಖ್ಯವಾದ ಲೋಪವಾಸಿನ ವಿಭಕ್ತಿಪ್ರತ್ಯಯ)ದ ಪುದರ್‌ಡ್ ಈ
ತತ್ಪುರುಷ ಸಮಾಸವಾಪುಂಡು. ಉದಾ:- ಸುರ+ವಂದಿತ= ಸುರರೆಡ್
ವಂದಿತೆ (ಪಂಚಮಿ ವಿಭಕ್ತಿ), ದೇವ+ಮಂದಿರ=ದೇವೆರೆನ ಮಂದಿರ(ಪಷ್ಟಿ
ತುಳು ಪಾತೆರೊ
