ಅರೆನ ತುಳುತ್ತ ಮೋಕೆ ಇಲ್ಯವತ್. “ಕನ್ನಡಾಂತರ್ಗತ ತುಳುನಾಡ್” ಉಂದುಂದು ಪಂಡಿನ ಆರ್ “ಅಂಚಿ ತೆಲುಗೆ | ಇಂಚಿ ಕನಡೆರ್ | ಎಂಚ ತಮಿಳೆರ್‌ ಮೆರೆಪೆರ್‌ ಕಣ್ಣೆದುರೆ ಕೇರಳಲ ಕೆಲೆಪುಂಡು | ಎನ್ನ ತುಳುನಾಡ್ ಬುಲಿಪುಂಡುಂದು ಪಂಡೆರ್.
ಭಾರತೊದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದ ಸಂದರ್ಭದ ಗಾಂಧೀಜೆರೆನ ಪ್ರಭಾವ, ಸ್ವದೇಶಿ ಚಳವಳಿ, ಮಾತೃ ಬಾಸೆಡೇ ಶಿಕ್ಷಣ ಕೊರೊಡು ಪನ್ನಿ ಗಾಂಧೀಜೆರೆನ ನಿಲುವುಡ್ಡು ಪ್ರೇರಿತೆರಾದ್ ಆ ಕಾಲೊಡು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಹೋರಾಟಗಾರೆರಾದಿತ್ತಿನ ಉಡುಪಿದ ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಉಪಾಧ್ಯಾಯರ್, ಪೊಳಲಿ ಶೀನಪ್ಪ ಹೆಗ್ಗಡೇ, ನಾರಾಯಣ ಕಿಲ್ಲೆ, ಸತ್ಯಮಿತ್ರ ಬಂಗೇರೆ ಇಂಚ ಕೆಲವು ಜನ ಸೇರ್ 1930ನೇ ಇಸವಿಡ್ ತುಳುನಾಡ್ ಚಳವಳಿ ಸುರು ಮಲ್ಲೆರ್. ಉಂದೆತ್ತ ಪ್ರಭಾವೊಡ್ಡಾದ್ 1930ಡೇ ಕಯ್ಯಾರೆರ್ ತುಳು ಕಬಿತೆಲೆನ್ ಬರೆಯೆರೆ ಸುರು ಮಲ್ಲೆರ್, 1930ಡ್ 1940 ಮುಟ್ಟ ತುಳು ಚಳವಳಿ ಅಂಗವಾದ್ ಸುಮಾರ್ ತುಳು ಕಬಿತೆಲೆನ್ ಬರೆಯೆ, ಈ ಕಬಿತೆಲೆಡ್ ಪೂರಾ ತುಳುನಾಡ್, ತುಳು ಬಾಸೆ, ತುಳು ನೆಲತ್ತ ಬಗೆಟಿಪ್ಪಿ ಮೋಕೆ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ, ದೇಶಭಕ್ತಿದ ಕಲ್ಪನೆಲೆನ್ ಕಟ್ಟಿ ಕೊರೆರ್. ಉಂದುವೇ ಅತ್ತಾಂದೆ ಕನ್ನಡ ಬಾಸೆಡ್ಡಾ ತುಳು ನೆಲತ್ತ ಬಗೆಟ್, ತುಳು ಸಂಸ್ಕೃತಿದ ಬಗೆಟ್ ಕೆಲವು ಕಬಿತೆಲೆನ್ ಬರೆತೆರ್, ಈತೇ ಅತ್ತಾಂದೆ ಕನ್ನಡ ಬಾಸೆಡ್ ತುಳು ಬಾಸೆ- ಸಂಸ್ಕೃತಿದ ಬಗೆಟ್, ತುಳುನಾಡ್ಡ ವ್ಯಕ್ತಿಲೆನ ಬಗೆಟ್ ಮಸ್ತ್ ಲೇಖನೊಲೆನ್ಹಾ ಅಪಗಪಗಂದ್ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಪತ್ರಿಕೆಲೆಡ್, ಸ್ಮರಣ ಸಂಚಿಕೆಲೆಡ್, ವಿಶೇಷಾಂಕೊಲೆಡ್ ಬರೆತೆರ್. ಅಯಿನಾ ಸಂಪಾದನೆ ಮಲ್ಗೊಂಡ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಯಿನ ಮಲ್ಲ ಒಂಜಿ ಬೂಕು ಅವು ಆವು. ಅತ್ತಾಂದೆ ಸಂಶೋಧಕೆರೆಗ್ ಪ್ರಯೋಜನಗ್ಲಾ ಬರು. ಅಂಚಾದ್ ಕೈಯಾರೆರೆನ್ ತುಳುತ್ತ ಬಗೆಟ್ ನಮ್ಮ ಪ್ರಶ್ನೆ ಮಲ್ಪುಲಕ್ಕ ಇಜ್ಜಿ. ಆರ್ ಪನ್ನೆರ್ “ಎನನ್ ಪೆದಿಯಪ್ಪೆ ಎಂಚ ಇತ್ತ್ಂಡಲಾ, ಆಲೇ ಎನ್ನಪ್ಪೆ; ಆಲೆನ ಚಾಕರಿ ಎನ್ನ ರುಣ; ಉಂದೆನ್ ಸಂದಾವೆರೆ ಸಕ್ತಿ ಮೀರ್ ಕೆಲಸ ಮಲ್ಲೊಡು.”
ಇಂಚಿ ತುಳು ಅಭಿಮಾನೊದ ಕಯ್ಯಾರೆರ್ ತಾನ್ ಅಪಗಪಗಂದ್ ಬರೆಯಿನ ತುಳು ಕಬಿತೆಲೆನ್ ಪೂರಾ ಒಟ್ಟು ಮಲ್ತ್‌ದ್ 1994ಡ್ “ಎನ್ನಪ್ಪೆ ತುಳುವಪ್ಪೆ” ಪನ್ನಿ ತುಳು ಕಬಿತೆದ ಕೋಪೆನ್ ಪ್ರಕಟ ಮಲ್ಲೆರ್. ಆರೆನ ತುಳು ಅಭಿಮಾನೊಲು ಈ ಕೋಪದ ಕಬಿತೆಲೆಡ್ ನೆಗತ್ ತೋಜುಂಡು, “ಎನ್ನಪ್ಪೆ ತುಳುವಪ್ಪೆ” ಕಬಿತೆದ ಕೋಪೆದ ಪ್ರತಿಕುಲು ಇತ್ತೆ ತಿಕ್ಕೊಂದಿಜ್ಜಿ. ಅಂಚಾದ್ ಆ ಒಂಜಿ ನೆಲೆಟ್, ಬೊಕ್ಕ ಆರ್ ಕನ್ನಡ ಬಾಸೆಡ್ ತುಳುತ್ತ ಬಗೆಟ್ ಕೆಲವು ಕಬಿತೆಲೆನ್ ಬರೆತೆ, ಅವೆನ್ ಅರೆನ ಕನ್ನಡ ಕಬಿತೆಲೆದ ಕೋಪೆಲೆಡ್ ಅಜತ್ತನ್ ದೆತ್ತ್ದ್ ಮೂಲು ಒಟ್ಟು ಮಲ್ತದ್ “ಕಯ್ಯಾರರ ಕಬಿತೆಲು” ಪತ್ನಿ ಪುದರ್ ಕಟ್ಟಿದ್ ಕೊರ.
1930ಡ್ 'ಗಣಪತಿ' ಬೊಕ್ಕ 'ತುಳುಗೀತೆ' ಪ ರಡ್ ಕಬಿತೆನ್ ಬರೆಯೆರ್. 'ಗಣಪತಿ' ಕಬಿತೆ ಮದವೂರುದ (ಮಧೂರು) ಮಹಾ ಗಣಪತಿನ್ ನೆನೆತೊಂದು ತುಳು ಜನೊಕ್ಲಗ್, ತುಳುನಾಡ್‌ಗ್ ಎಡ್ಡೆ ಆವಡ್, ತುಳು ಚಳವಳಿದಾಗ್ ಎಡ್ಡೆ
viii
